Chất thải rắn là gì? Phân loại và hướng xử lý chất thải rắn hiện nay

Chất thải rắn là nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường hiện nay ngày càng nặng hơn. Vậy chất thải rắn là gì? Phân loại và cách xử lý hiệu quả chất thải rắn như nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về loại chất thải này trong bài viết nhé.

Chất thải rắn là gì? Phân loại

Chất thải rắn là gì?

Chất thải rắn là loại chất thải ở thể rắn hoặc bùn thải bị thải ra môi trường từ các hoạt động sinh hoạt hằng ngày hay quá trình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. (theo khoản 19 của điều 3 trong Luật BVMT năm 2020)

Chất thải rắn là các chất thải ở dạng rắn

Ví dụ một số chất thải rắn:

• Vỏ chai lọ, bì nhựa, hộp nhựa, rác sinh hoạt,…
• Cao su, rác sân vườn, giấy báo, đồ đạc đã sử dụng,…
• Thủy tinh, sắt, đồng,  nhôm, kẽm,…

⇒ Xem thêm: Rác thải nhựa là gì? Nguồn gốc và tác hại của rác thải nhựa

Phân loại chất thải rắn

Chất thải rắn công nghiệp

Các chất thải này được phát sinh chủ yếu từ hoạt động sản xuất của các nhà máy, xí nghiệp, công ty,… Do đó, nó tồn tại ở dạng phế phẩm và phế liệu mà các doanh nghiệp thải ra ngoài môi trường khi không thể tận dụng được trong mục đích sản xuất.

Một số loại chất thải rắn công nghiệp như:

• Rác thải từ ngành gia công cơ khí, xi mạ, luyện kim, dệt nhuộm.
• Rác thải từ quá trình chăn nuôi, thực phẩm, công nghiệp sản xuất lương thực.

Chất thải rắn sinh hoạt

Chất thải rắn sinh hoạt là loại chất thải ở thể rắn được tạo ra từ các hoạt động sinh hoạt hàng ngày của con người. Chất thải này tồn tại ở nhiều dạng khác nhau, trong đó chủ yếu là những sản phẩm, thực phẩm, vật liệu quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày. Có thể kể đến như thực phẩm ôi thiu, thực phẩm dư thừa, hết hạn, nhựa, giấy, thủy tinh, bao bì, bụi bẩn, đồ điện tử hỏng,….

Chất thải rắn sinh hoạt được thải ra từ hoạt động sinh hoạt của con người

Xem thêm: Rác thải sinh hoạt là gì?

Chất thải rắn nguy hại

Các chất thải này nếu không được xử lý đúng cách và nhanh chóng có thể tác động, gây hại đến sức khỏe của con người. Bởi nó tác động đến nguồn đất, nước, không khí,… Chúng có thể là kim tiêm, đầu đạn, máy móc phóng xạ hạt nhân, niken, mạch điện tử,…

Chất thải rắn y tế

Các chất thải này được phát sinh sau quá trình hoạt động chuyên môn trong lĩnh vực y tế. Đây là tất cả những phế thải như:

• Kim bông, găm kim.
• Các loại chất thải từ dây chuyền sản xuất thuốc, kim tiêm thuốc.
• Vật tư y tế bị thải loại ra sau quá trình sử dụng.

Do đó mà có nguy cơ lây lan bệnh tật ra môi trường bên ngoài nếu không được kiểm soát và xử lý hiệu quả. Chúng vô cùng độc hại nên cần phải tránh xa. Trong quá trình xử lý, cần phải phối hợp với các cơ quan chuyên môn để xử lý chúng theo danh mục chất thải nguy hại.

Nguyên nhân và nguồn gốc của chất thải rắn

Nguyên nhân gây ô nhiễm rác thải rắn

Dưới đây là những nguyên nhân gây ô nhiễm rác thải rắn:

• Do chất thải rắn sinh hoạt chưa được phân loại đúng tại nguồn.
• Do thiếu nhà máy xử lý hiện đại, có công nghệ và năng suất cao.
• Do nhận thức và ý thức của người dân vẫn còn chưa cao.
• Do chưa có mô hình thu gom và phân loại chất thải rắn sinh hoạt cho hợp lý.

Ngoài các nguyên nhân bên trên còn do chưa có thị trường tiêu thụ đầu ra của những sản phẩm phân loại, chưa có chính sách và cơ chế phù hợp cho việc thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt.

Nguồn gốc gây phát sinh chất thải rắn

• Ngành công nghiệp: Nguyên liệu, phế liệu trong quá trình sản xuất, gia công kim loại, nhựa, cao su, giấy, thủy tinh và bao bì đóng gói.
• Ngành nông nghiệp: Rơm rạ, bao bì, chai lọ thuốc bảo vệ thực vật, phân bón và chất thải từ các lò giết mổ.

Chất thải rắn trong nông nghiệp như vỏ thuốc trừ sâu

• Ngành y tế: Các loại phế thải như vật tư y tế bị bỏ, kim tiêm, vải, bông y tế. Đặc thù của các chất thải y tế là chứa rất nhiều vi khuẩn và vi rút gây bệnh.
• Hoạt động sinh hoạt: Chai lọ đựng đồ uống, hộp đựng thức ăn, thức ăn thừa, rác sinh hoạt, vỏ rau quả.
• Công trình xây dựng: Các vật liệu xây dựng như sỏi, đá, đất, xi măng, gạch, kim loại, ngói và chất dẻo.

Trước khi xử lý, chất thải rắn sẽ được phân loại theo thành phần hóa học, tính chất độc hại hoặc theo công nghệ xử lý. Điều này giúp cho quá trình xử lý được tiện lợi, tiết kiệm thời gian hơn.

Các biện pháp xử lý chất thải rắn theo quy định pháp luật

Sau khi tìm hiểu chất thải rắn là gì? Nguồn gốc và nguyên nhân gây nên tình trạng ô nhiễm chất thải rắn ở bên trên, chắc chắn các bạn rất tò mò về các biện pháp xử lý chất thải rắn ra sao cho hiệu quả. Đó là:

Chôn lấp

Đối với các loại rác thải đô thị không thể tái chế được thì chôn lấp chính là hình thức lưu giữ chất thải rắn ở 1 khu vực và có phủ đất lên trên. Rác thải sẽ được gom lại và đổ xuống bãi rác, sau đó phủ đất lên trên, dưới đáy hố chôn lấp có lớp lót bảo vệ giúp ngăn ngừa rác rò rỉ nước vào nguồn nước ngầm.

Vị trí để chôn lấp rác thải rắn là những nơi xa khu dân cư như vùng đồi núi, thung lũng hay những nơi có mực nước ngầm thấp, cách xa nguồn lũ.

Tái chế

Đối với các loại chất thải rắn như là thủy tinh, giấy, nhựa, nhôm thường sẽ được phân loại và tái chế thành những sản phẩm bằng công nghiệp chế biến.

Đốt

Phương pháp này thường áp dụng cho các loại rác thải y tế ở các bệnh viện và cơ sở khám chữa bệnh. Chất thải rắn được đốt ở nhiệt độ cao cho tới khi thành tro. Quá trình đốt với nhiệt độ cao cũng giúp tiêu diệt được một phần vi khuẩn, vi rút có trong rác. Đồng thời cũng giúp giảm đến 20 - 30% so với khối lượng rác ban đầu. Tuy nhiên việc xử lý rác thải bằng phương pháp này lại dễ gây ô nhiễm không khí.

Đốt là phương pháp xử lý chất thải rắn được nhiều nơi áp dụng hiện nay

Ủ sinh học

Đối với các loại chất thải hữu cơ ít độc hại, dễ phân hủy sinh học thì có thể xử lý bằng cách xây hố ủ trong thời gian dài. Trong quá trình ủ, nhiệt độ và độ ẩm sẽ được kiểm soát nhằm tạo ra môi trường tốt cho vi khuẩn chuyển đổi chất thải hữu cơ thành mùn chứa nhiều nitơ và carbon. Phần chất thải hữu cơ giàu dinh dưỡng sẽ được tái sử dụng để làm phân bón. Quá trình ủ sinh học thường diễn ra chậm và tiêu thụ rất nhiều đất.

Nhiệt phân

Đây là phương pháp phân hủy hóa học chất thải rắn bằng nhiệt trong môi trường không có khí oxy. Dưới áp suất và nhiệt độ cao lên đến 430 độ C, chất rắn sẽ chuyển thành khí, cặn rắn, tro và một lượng nhỏ chất lỏng. Phương pháp này giúp cho môi trường sạch sẽ nhưng lại có thể tạo ra cặn - chất thải gây nguy hại cho sức khỏe con người.

Qua các thông tin chất thải rắn là gì? Phân loại và cách xử lý chất thải rắn ở bên trên, hy vọng sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về loại chất thải này và phân loại cho đúng. Nếu các bạn còn thắc mắc gì về nội dung bài viết, hãy bình luận bên dưới để chúng tôi giải đáp chi tiết